Historia karabinka M4
Rozwój karabinka M4
Po przyjęciu przez wojsko karabinu Armalite AR-15 jako M16, przyjęto również jego wersje karabinkowe do działań w ciasnych przestrzeniach (CQC). Pierwszym z nich była rodzina broni CAR-15, która była używana podczas wojny w Wietnamie. Jednak te karabiny miały pewne wady konstrukcyjne — długość lufy została skrócona do 10 cali (25 cm), co wpłynęło negatywnie na balistykę, zmniejszając zasięg i celność oraz powodując silny błysk i huk wylotowy. Wymagało to zastosowania dużego tłumika płomienia.
W 1982 roku rząd USA zwrócił się do firmy Colt z prośbą o opracowanie wersji karabinkowej M16A2. Wówczas model Colt M16A2 znany był jako Colt 645 lub M16A1E1. Jeszcze w tym samym roku Armament Munitions Chemical Command Armii USA pomogło firmie Colt w opracowaniu nowej wersji XM177E2, a Armia nadała jej nową nazwę XM4 Carbine, jako następcy karabinka M3. Nowy karabinek wykorzystywał tę samą komorę zamkową górną i dolną co M16A1, i mógł strzelać zarówno amunicją M855, jak i starszą M193.
W 1983 roku 9. Dywizja Piechoty złożyła wniosek w ramach programu szybkiego reagowania (QRP) o wprowadzenie karabinka kalibru 5,56 mm, który miał zastąpić karabinek M1 oraz pistolet maszynowy M3. XM4 został przetestowany przez Army's Armament Research and Development Center (ARDC) w czerwcu 1983 roku. W późniejszym czasie broń została zmodernizowana poprzez ulepszenie osadzenia oraz zastosowanie lufy o skoku gwintu 1 obrót na 7 cali (180 mm). ARDC zarekomendowało także większą zgodność z karabinem M16A2 oraz wydłużenie lufy do 14,5 cala (370 mm).
W styczniu 1984 roku armia USA zrewidowała program QRP, a miesiąc później oficjalnie zatwierdziła rozwój nowego karabinka. W czerwcu 1985 roku arsenał Picatinny otrzymał kontrakt na produkcję 40 prototypów XM4. Początkowo był to program wspólny dla Armii i Korpusu Piechoty Morskiej, jednak w 1986 roku Armia wycofała swoje finansowanie. XM4 został ukończony w 1987 roku, a Marines przyjęli 892 sztuki na ten rok fiskalny, nadając im oznaczenie "karabinek, 5,56 mm, M4".
W związku z doświadczeniami z wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku, armia USA przyznała firmie Colt pierwsze kontrakty produkcyjne na karabinki M4 w maju i lipcu 1993 roku, a także na M4A1 dla operatorów United States Special Operations Command (SOCOM) w lutym 1994 roku.
Zainteresowanie karabinkiem M4 wzrosło po bitwie o Mogadiszu w 1993 roku, podczas której żołnierze Rangers skarżyli się na nieporęczność karabinów M16, podczas gdy członkowie Delta Force, uzbrojeni w CAR-15, nie mieli takich zastrzeżeń. M4 po raz pierwszy został użyty bojowo przez amerykańskich żołnierzy wysłanych do Kosowa w 1999 roku w ramach sił KFOR kierowanych przez NATO. Później był intensywnie wykorzystywany podczas wojny z terroryzmem, w tym w operacji Enduring Freedom oraz w wojnie w Iraku. W armii karabinek M4 w dużej mierze zastąpił M16A2 jako podstawową broń osobistą żołnierzy wysyłanych na linię frontu do 2005 roku. M4 zastąpił również większość pistoletów maszynowych i wybrane pistolety w służbie wojskowej USA, ponieważ używa skuteczniejszej amunicji karabinowej, która oferuje lepszą siłę rażenia i lepiej penetruje nowoczesne kamizelki kuloodporne.
W 2007 roku Korpus Piechoty Morskiej USA nakazał oficerom (do stopnia podpułkownika) oraz podoficerom sztabowym noszenie karabinka M4 zamiast pistoletu M9. Jest to zgodne z doktryną Marines: „Każdy Marine to strzelec”. Mimo to Marines wybrali pełnowymiarowy M16A4 jako standardowy karabin piechoty. Marynarka Wojenna USA wydaje karabinki M4 korpusmanom w stopniu E5 i niższym zamiast M9. Podczas gdy zwykli strzelcy piechoty morskiej uzbrojeni byli w M16A4, M4 były wykorzystywane przez żołnierzy w rolach, gdzie pełnowymiarowy karabin byłby zbyt nieporęczny, np. operatorów pojazdów, dowódców drużyn i sekcji. Do 2013 roku Marines mieli 80 000 karabinków M4 w swoim arsenale.
W lipcu 2015 roku główne dowództwa Marines poparły przejście na M4 jako standardowy karabin piechoty, podobnie jak wcześniej uczyniła to Armia. Powodem była niższa masa, krótsza długość oraz lepsze przystosowanie do walk w ciasnych przestrzeniach. W przypadku potrzeby prowadzenia ognia na większe odległości, w roli karabinu wyborowego wykorzystywany może być M27 Infantry Automatic Rifle. Zatwierdzenie tej zmiany oznaczało przesunięcie M16 do personelu pomocniczego, a arsenały już posiadały 17 000 karabinków M4 potrzebnych do przezbrojenia całej piechoty. W październiku 2015 roku generał Robert Neller formalnie zatwierdził M4 jako główną broń wszystkich batalionów piechoty, sił bezpieczeństwa i szkół wspierających w Korpusie Piechoty Morskiej. Zmiana miała zostać zakończona do września 2016 roku. Ogłoszenia z bronią palną
W grudniu 2017 roku Marines ogłosili decyzję o wyposażeniu każdego żołnierza w drużynie piechoty w karabin M27, natomiast M4 miał pozostać w użyciu jako broń dla dowódców na poziomie plutonu i wyżej. Jednostki MARSOC również zachowały karabinek M4, ponieważ jego krótsza lufa lepiej sprawdza się w działaniach w zamkniętych przestrzeniach.
Ulepszony karabin M4
W 2009 roku Armia Stanów Zjednoczonych przejęła całkowitą własność projektu M4. Umożliwiło to innym firmom, poza Colt, konkurowanie ze swoimi własnymi projektami M4. Armia planowała zakończyć wdrażanie ostatnich partii M4 do 2010 roku. W październiku 2009 roku przedstawiciele uzbrojenia Armii zaproponowali Kongresowi serię zmian w konstrukcji M4. Wśród sugerowanych zmian znalazł się elektroniczny licznik strzałów, cięższa lufa "SOCOM" oraz możliwość zastąpienia systemu gazów bezpośrednich systemem tłokowym.
Cięższa lufa "SOCOM" została po raz pierwszy wydana operatorom sił specjalnych na początku lat 2000, aby umożliwić dłuższy ogień automatyczny podczas niektórych działań bezpośrednich. SOCOM ostatecznie powrócił jednak do standardowego profilu lufy w swoich kolejnych programach ulepszania M4.
Korzyści wynikające z tych zmian zostały jednak zakwestionowane zarówno przez wojskowych, jak i cywilnych entuzjastów broni. Według dokumentu PDF opublikowanego przez PEO Soldier, system bezpośredniego działania gazów miał zostać zastąpiony dopiero po przeprowadzeniu porównań z systemami tłokowymi.
Ulepszenia M4A1
We wrześniu 2010 roku Armia ogłosiła zakup 12 000 karabinów M4A1 od firmy Colt do końca roku oraz plan zamówienia kolejnych 25 000 sztuk na początku 2011 roku. Planowano również zakup 12 000 zestawów konwersyjnych, a później kolejnych 65 000. Ostatecznie Armia zamierzała ulepszyć wszystkie swoje M4 do standardu M4A1, podczas gdy Korpus Piechoty Morskiej w większości zrezygnował z tego wysiłku.
Konwersja rozpoczęła się w 2011 roku w ramach Programu Poprawy Produktu, który objął 300 000 karabinków. 101. Dywizja Powietrznodesantowa rozpoczęła użycie nowych M4A1 w 2012 roku, a 1. Dywizja Piechoty przekształciła swoje M4 do standardu M4A1 w maju 2014 roku.
Ulepszenia obejmowały cięższą lufę SOCOM, spust pełnoautomatyczny dla większej dokładności ognia pojedynczego oraz przełącznik ognia dwustronny dla leworęcznych strzelców. Waga broni wzrosła z 3.38 kg do 3.51 kg. Każde ulepszenie kosztowało 240 dolarów za sztukę, a całościowy koszt modernizacji 500 000 karabinków wyniósł 120 milionów dolarów.
Produkcja i kontrakty
W kwietniu 2012 roku Armia ogłosiła zakup ponad 120 000 M4A1. Pierwsze 24 000 miały być wyprodukowane przez Remington Arms. Po zakończeniu kontraktu miała nastąpić rywalizacja między Colt a Remingtonem o kolejne 100 000 karabinów. Po nieudanej próbie prawnej Colta, kontrakt został ostatecznie przyznany firmie FN Herstal, która miała dostarczyć 120 000 M4A1 do 2018 roku.
Wysiłki zastąpienia M4
Wymiany M4 skupiały się głównie na poprawie niezawodności oraz zdolności przebicia. Pierwsza próba pochodzi z 1986 roku — program Advanced Combat Rifle, który testował m.in. bezłuskowy H&K G11. Program został zarzucony z powodu niskiej niezawodności.
W latach 90. rozpoczęto konkurs Objective Individual Combat Weapon — powstały XM29 OICW oraz XM8, ale oba zostały anulowane odpowiednio w 2004 i 2005 roku. Używana broń palna
W 2005 roku wprowadzono HK416 z systemem tłokowym, przyjęty przez SEALs i Delta Force. W 2010 roku Marines przyjęli jego wersję M27 IAR. FN SCAR, przyjęty przez Rangersów i SEALs, został później odrzucony.
Program Individual Carbine
W 2011 roku Armia USA ogłosiła przetarg Individual Carbine, który został anulowany w 2013 roku. Colt przedstawił wersję Enhanced M4 z lufą przystosowaną do tłumika i tłokiem ALP (Articulating Link Piston), który zmniejszał zużycie i poprawiał celność. Mimo to żadna z propozycji nie została uznana za wystarczającą do zastąpienia M4.
Next Generation Squad Weapon
Po niepowodzeniu programu Individual Carbine, w 2017 roku rozpoczęto NGSW — program mający zastąpić M4 i M249. Wszystkie konstrukcje miały wykorzystywać amunicję 6.8×51 mm. W programie uczestniczyły m.in. SIG Sauer, Textron, FN Herstal i PCP Tactical.
W 2022 roku zwycięzcą został SIG Sauer z karabinem XM5 (później XM7) oraz karabinem maszynowym XM250. Testy i wdrożenie zaplanowano na 2024 rok.
| 
Aktualności
Napisz własny komentarz
